Sodium Bicarbonate – Bicar là tên của muối công thức hóa học “NaHCO3”. Đây là chất được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực đời sống. Nó còn được gọi bằng các tên gọi khác như: Bột nở, Banking Soda, Sodium Bicarbonate, Bicarbonate Sodium, Sodium Hydrogen Carbonate, Carbonic Acid Monosodium Salt. Trong ngôn ngữ giao tiếp thông thường, tên của nó được rút gọn là Natri bicar, Bicar soda, hay chỉ đơn giản là Bicar.
Sản phẩm thường là chất rắn màu trắng, dạng bột, không mùi, vị mặn, nóng chảy ở nhiêt độ thấp (50oC). Phân hủy thành Natri Cacbonat, tan nhiều trong nước, không tan trong Ethanol, hút ẩm nhanh không bắt lửa. Dễ hút ẩm, khi vào môi trường axit sẽ sinh khí CO2. Sodium Bicarbonate – Bicar là muối lưỡng tính do có nguyên tử H linh động trong thành phần gốc axit, có tính axit yếu. Do đó, nó có thể tác dụng với axit mạnh như HCl giải phóng khí CO2 hoặc thể hiện tính bazơ và tính chất này chiếm ưu thế hơn tính axit.
Công dụng của Sodium Bicarbonate – Bicar:
Bicar là loại hóa chất công nghiệp được dùng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Nó là nguyên liệu không thế thiếu trong đời sống cũng như sản xuất với đặc tính đa công dụng, giá thành rẻ, không gây độc hại nên được ưa chuộng. Được sử dụng nhiều trong các ngành công nghiệp hóa chất, là một phụ gia thực phẩm (sử dụng làm bột nở trong sản xuất bánh), dùng trong công nghệ xử lý nước, hóa chất được cho vào nước để sát khuẩn, tiệt trùng và trung hòa tính acid, tính kiềm cân bằng độ pH trong nước mà không gây hại cho sức khỏe người và vật nuôi, có thể dùng cho nước thải, nước hồ bơi, nước sinh hoạt, nuôi trồng thủy hải sản.
1. Trong thực phẩm
Dùng làm bột nở vì khi gặp nhiệt độ cao NaHCO3 giải phóng khí CO2 tạo độ xốp cho bánh:
Phản ứng: 2NaHCO3 -> Na2CO3 + CO2 + H2O
- Khi nấu ăn đối với các món hầm, việc cho thêm bột nở vào giúp rút ngắn thời gian nấu, thức ăn sẽ mềm hơn.
- Dùng để rửa trái cây, rau củ nhằm sát trùng diệt khuẩn bên ngoài.
2. Trong chăn nuôi
Chất điện giải trong thức ăn chăn nuôi, có thể pha trực tiếp vào nước cho gia súc uống hoặc trộn vào thức ăn
3. Trong thủy sản
- Tăng kiềm nhanh chóng, ổn định pH nước (đặc biệt không tăng pH nhiều)
- Tăng cường điện giải giúp tôm cứng vỏ hỗ trợ cho tôm trong quá trình lột xác
Hướng dẫn sử dụng:
- Đối với ao có pH nước từ 4.0-7.0: 10-15kg/1000m3
- Đối với ao có pH >7.0: 5-10/1000m3
- Liều lượng dùng để xử lý có thể tăng hay giảm tùy thuộc vào độ kiềm trong ao.
- Nên chia NaHCO3 ra đánh nhiều lần trong ngày để đảm bảo hiệu quả, chống sốc cho tôm.
4. Xử lý môi trường
- Tăng độ kiềm, ổn định pH trong các quá trình xử lý nước thải tại bể Aerotank sử dụng vi sinh vật.
- Thông tắc đường ống: Dùng một hỗn hợp bột nở NaHCO3 và Axit acetic (giấm) có thể giải quyết được tình trạng tắc nghẽn đường ống dẫn nước sinh hoạt do bị bám dầu mỡ rác thải. Phản ứng giữa Bicar (NaHCO3) và giấm (CH3COOH) sinh ra khí CO2 đẩy các chất cặn bã đi. Đồng thời, Acetic Acid hòa tan làm mềm các chất dầu mỡ bám vào đường ống.
Phản ứng: CH3COOH + NaHCO3 –> CH3COONa + H2O + CO2
Ngoài ra, với các sự cố hóa chất như bị bỏng do axit hay bazo thì hóa chất này là chất trung hòa xử lý tốt nhất đối với nạn nhân. Nó giúp trung hòa nhanh chóng axit hoặc bazo mà không phát sinh nhiệt, điều này làm giảm tổn thương và đau đớn cho nạn nhân.
Sản xuất Bicar như thế nào?
- NaHCO3 chủ yếu được điều chế bằng công nghệ Solvay
- Bản chất của công nghệ phản ứng của Cacbon Dioxit với dung dịch Natri Hidroxit trong nước. Phản ứng ban đầu tạo ra Natri Cacbonat:
CO2 + 2NaOH → Na2CO3 + H2O
Sau đó, cho thêm Cacbon Dioxit tới dư để tạo Natri Bicacbonat. Dung dịch sau đó được cô đặc đủ để thu được muối khan:
Na2CO3 + CO2 + H2O → 2NaHCO3
Phân loại:
Bicar được chia làm 2 loại đó là:
- Sodium Bicarbonate Food dùng trong sản xuất phụ gia thực phẩm, cũng như trong gia đình. Sản phẩm dùng để thêm vào bột làm bánh giúp bánh nở đều, to, thường dùng trong hầu hết các loại bánh làm bằng bột nhào. Sản phẩm còn dùng nhiều trong các món hầm, kho để giúp thực phẩm chín nhanh hơn, mềm hơn. Dùng để rửa trái cây, rau củ các loại. Dùng trong dược phẩm, thực phẩm, thuốc thú ý, sản xuất thức ăn gia súc, sản xuất bột cá, thủy sản, dùng khai thác và chế biến dầu khí, dùng trong công nghiệp khoáng sản, nguyên liệu trong sản xuất thức ăn chăn nuôi,…
- Sodium Bicarbonate dạng Feed trong công nghệ xử lý nước, hóa chất được cho vào nước để sát khuẩn, tiệt trùng và trung hòa tính acid, tính kiềm cân bằng pH trong nước. Hóa chất này không gây hạicho sức khỏe người và vật nuôi. Hóa chất này có thể dùng sát khuẩn cho nước thải, nước hồ bơi, nước sinh hoạt, nuôi trồng thủy hải sản,…
Hai loại này thành phần hoàn toàn như nhau chỉ khác nhau ở quá trình tinh chế. Bicar food dùng trong thực phẩm, dược phẩm, thức ăn gia súc,…đòi hỏi quá trình tinh chế cô đặc phải khắc khe hơn, ít lẫn tạp chất hơn. Còn đối với bicar feed chuyên dùng để sát trùng môi trường, cân bằng pH thì quá trình cô đặc tinh chế không đòi hỏi khắc khe về độ sạch của sản phẩm, trong bicar feed này vẫn còn lẫn tạp chấ
